Een overhemd met spelletjes
Shoppen op een drukke zaterdag is niet leuk, maar soms wel nodig. Dus toen mijn man op zoek ging naar een goed overhemd voor zijn zakenreis, ging ik mee om te adviseren over de kleur en het materiaal. We kwamen terecht in een winkel waar we nooit eerder waren geweest. Keus genoeg, dus manlief wilde wel wat passen. Terwijl hij in een pashokje verdween om een overhemd te proberen dat uit een rek kwam, pakte de verkoopster een ander exemplaar voor hem uit.
‘Er zitten altijd spelletjes in de verpakking.’ lichtte ze toe. Ik was verbaasd. Spelletjes in een overhemd? Ik wist dat de commercie ver ging, maar daar had ik nou nog nooit van gehoord. Ze vouwde de stof uit en begon het karton en de speldjes te verwijderen. Toen begon er bij mij een lichtje te branden: ‘Oh, speldjes!’ ‘Ja, heel veel spelletjes. Zo zonde. Moet u zien hoeveel ik er hier al heb.’ Ze toonde me een vol speldenkussen.
Wat was hier aan de hand?
De uitspraak van medeklinkercombinaties
In het Nederlands kunnen wel 7 medeklinkers achter elkaar staan. Bijvoorbeeld in het woord herfstschroeforchis, een lange naam voor een klein plantje.
Maar veel talen kennen niet meer dan 1 of 2 medeklinkers per lettergreep. Wanneer mensen met zo’n moedertaal het Nederlands als tweede taal leren spreken, kunnen er twee dingen gebeuren:
1. er worden een of meer medeklinkers weggelaten. Markt wordt dan bijvoorbeeld uitgesproken als mark, Ik ga naar de markt wordt I ga na de mark.
2. er wordt een klinker toegevoegd, zoals in het voorbeeld, waar speldje als spelletje wordt uitgesproken.
De vraag is natuurlijk: hoe kan deze verkoopster de juiste uitspraak leren?
1. Wat deze mevrouw eerst moet weten is dat ‘spelletjes’ een hele andere betekenis heeft en dat haar uitspraak voor misverstanden zorgt.
2. Vervolgens moet mevrouw het verschil gaan horen tussen woorden met en zonder extra lettergreep en kunnen aangeven hoeveel lettergrepen een woord heeft. Woorden die hiervoor gebruikt kunnen worden zijn bijvoorbeeld arts – Artis, schaar – sigaar, speldjes -spelletjes
3. Als ze dat hoort kan ze de uitspraak van het woord speldjes gaan oefenen. Sommige medeklinkercombinaties zijn motorisch lastig. Ze kan het makkelijker maken door de l langer uit te spreken en door de d (die klinkt als een t) direct aan de l te plakken. Dus: spelllllld-jes… speld-jes… speldjes. Ze kan haar collega’s om feedback vragen.
Daarna kan ze een paar zinnen uit haar werkomgeving gaan oefenen….
4. ….die ze kan toepassen op de momenten dat ze overhemden uitpakt.
Mogelijk ontdekt ze nog een paar woorden die ze op deze manier kan oefenen en verbetert ze op die manier haar uitspraak stap voor stap.
